Senin, 14 April 2014

MINANGKABAU RANAH NAN DEN CINTO

Postingan kali ko, mimin nio mambagi ka dunsanak sadonyo, postingan ko mimin copas dari blognya si Rang Mudo Anak Singkarak...
mudah-mudahan bisa manjadi palarai rindu bagi dunsanak yang sadang di Rantau Urang :)



Tak pernah letih melahirkan gadih-gadih nan kamek … bungo parawitan, bungo kapamenan – pamenan hati di rambang mato, nan basonyo katuju jo elok budi, pandai manari manatiang piriang, nan alah mamikek jantuang hati. Jikok sabai bajalan si ganjua luluah, samuik tapijak nan indak mati, alu tataruang nan patah tigo. Muluik nan manih, kucindan murah pulo. Daguak nan bak labah bagantuang, bibia nan tipih bak asam sauleh, hiduang nan bak dasun tungga babeleang. Rambuik nan hitam bak mayang taurai, selalu ditutuik dek karuduang – manjalankan syariat manutuik aurat, manuruik kato adat. Mato nan tajam bak pisau, manikam hinggo ka dalam dado. Alih nan bak samuik babarih, tasusun rapi cando pisang di tandannyo. Bulu mato nan lantiak bak kaluak paku kacang balimbiang. Pipi nan bulek merah merona ditimpo matohari sanjo, ditambah duo lasuang di pipi. Lihia nan bak janjang tapian mandi, langkah nan malenggok cando itiak pulang patang hari. Suaro nan bak cando buluah parindu, siang tabayang-bayang, malam jadi rasian.
Jikok pagi ayam bakukuak, azan subuah lah bakumandang di surau, matohari lah mulai tabik … si upiak lah bakureh pulo di dapua, maambuih tungku, manggiliang lado, manjarangan aia angek untuak ayah minum kopi. Pagi-pagi lah manyasah di pincuran, mambaok kain cucian. Bagaluik jo kawan saumuran, bakacipak aia mambasah muko. Siang hari nasi lah masak, samba lah tahidang di ateh meja. Samba lado, uok patai, bada masiak jo palai rinuak, karupuak jangek nan bagoreang kariang. Sungguah taubek latiah urang nan pulang dari ladang. Jikok hari lah balaruik sanjo, si upiak naiak ka ateh rumah gadang, maambiak aia wudhu di sumua. Dipakai talakuang, dibantang sajadah, azan mugarik lah bakumandang pulo. Salasai sumbayang, diambiak kitab, dibaco ayat hinggo tigo ‘ain. Indak paralu manunggu malam hinggo laruik, si upiak lah naiak ka paraduan. Indak lupo bado’a manjalang lalok, basarah diri pado Nan Kuaso, katiko lalok apo lah dayo si badan diri koh.
Minangkabau … ranah nan den cinto.
Tak pernah mengeluh dan bosan menampilkan alamnya nan indah … aia tajun di Lambah Anai jo Sarasah nan badarun. Ngarai Sianok jo Ngalau Kamang nan laweh tabantang. Danau nan saribu banyaknyo, Singkarak nan jo bilihnyo, Maninjau nan jo rinuaknyo, danau kamba di Muaro Labuah cando batuang bacamin tabalah duo. Sungai nan aianyo tanang mahanyuikkan, dareh aianyo palapeh dahago, sinan bamain jinak ikan larangan. Ombilin nan batangyo hinggo lapeh ka Malaka. Sapuluah gunuang nan manjulang tinggi hinggo langik, Singgalang jo Marapi tagak manjago, subur tanah di lereangnyo, sinan urang batani jo baladang, Gunuang Talang di Solok nan katigo. Ombak di pasisia nan badabua, kareh hampehnyo mamacah karang. Pantainyo landai, pasianyo putiah, sinan bamain umang-umang, sinan tumbuah karambia mudo.
Aia Manih jo Malin Kundangnyo, sinan tagak batu anak durhako. Pasaman nan jo sawitnyo, Aia Bangih kayo jo ikannyo. Bonjo jo tugunyo, sinan kampuang Tuan kito, Tuanku Imam Bonjo. Rao jo Tiku, Rimbo Panti, rimbo larangan hinggo Mandailiang. Payokumbuah hinggo ka Riau, nagari rantau hinggo ka Pakan. Medan Bapaneh di Agam, Jam Gadang di Bukiktinggi, pacuan kudo nan di Gaduik. Jan dilupokan lobang buatan si ayam cino, sinan angku jo niniak kito disuruah karajo paso, barodi baromusha. Istano Silinduang Bulan nan di Pagaruyuang Batu Sangka, nan tabaka dek patuih duo tahun lalu, sinan warisan Bundo Kanduang jo Datuak kito. Jambatan aka nan bagantuang di Bayang, taruihkan jalan hinggo Painan, balanjuik ka Sutera hinggo Muko-Muko. Dantiang rantai tambang di Sawahlunto, lori bajalan di ateh kawek, sinan paninggalan urang Balando. Dharmasraya nagari lamo, sinan asa Puti Dara Jingga. Padang Panjang kota surambi Makkah, luruih jalan hinggo ka Padang, lalu Sicincin jo Kayu Tanam. Jikok Tuan ado wakatu, naiaklah kareta si kudo basi, barangkek nan dari Solok, sawah nan tahampa manguniang salamak kulek mamakan barehnyo, bareh nan banamo Bareh Solok. Piaman laweh nan jo lauaknyo, jan lupokan ajo jo baruaknyo, paambiak karambia mudo paubek paneh, sitawa-sidingin jikok Adiak takanai sijundai.
Minangkabau … ranah nan den cinto.
Tak pernah surut memelihara dan memperagakan seni dan budaya tradisionalnya nan mempesona … silek nan manjadi kudo-kudo, piriang nan badantiang di rumah gadang. Talempong nan mandayu-dayu, ditingkah pupuik jo sarunai. Gamad jo rabab nan maalun bak manyaik hati nan luko. Gandang nan alah babuncahkan, tansa nan alah dirantangkan. Kareh galambuaknyo sarawa randai, ditingkah tapuak nan jo rakiak. Bujang jo gadih bapasangan manari payuang nan jo salendang, saliang batuka sapu tangan, parintang hari nan tarang, parami nagari manjalang panen manggaro buruang pipik pamakan padi. Tanun kain songket di Silungkang, indak lah kalah jo batik Jawa, rendo jo sulamnyo hinggo ka Nagari Sambilan. Pandai basi di Sungai Pua, mambuek ladiang nan jo parang, sangkek jaman bagolak dahulunyo. Tukang ameh di Ampek Angkek, tukang perak di Pandai Sikek.
Tagak bulu ramang mandanga bunyi saluang jo bansi, tadanga urang basirompak, sinan dibaka kumayan jo daun ruku-ruku, ditambah kunyik jo sipadeh, asok mambubuang tinggi ka langik malam. Tabang sijundai ka rumah Adiak, jikok lalok dijagokan, jikok duduak ditagakkan, suruah bajalan mamanjek-manjek dindiang … dek ulah cinto denai, Adiak lengahkan. Alun lai kaba palasik kuduang, kapalo tak babadan nan maisok darah anak nan baru lahia dari ubun-ubun. Carito tantang si inyiak balang, legenda cindaku jo Urang Bunian, urang nan hilang sangkek jaman japang buliah lah kini basobok masih bujang.
Minangkabau … ranah nan den cinto.
Nikmatnya kulinermu selalu menggugah selera … itiak lado mudo di Bukiktinggi, randang jo dendeang usah ditanyo lai. Gulai tunjang jo gajeboh, pangek jo asam padeh. Sala lauak di Pariaman, palai bada di Pasisia. Kapau nan jo nasinyo, Sanjai na jo karipiknyo. Jan lupo karupuak maco, dakak-dakak angko salapan. Randang bareh nan indak padeh, batiah di Payokumbuah. Galamai, pinyaram jo sarang balam, samanih senyum Adiak jikok galak. Manggih mudo di Sicincin, aia daun kacang di tapi jalan – paubek damam di badan. Kubang nan jo martabak, roti cane, nasi goreang patai. Ampiang dadiah jo susu kabau, cindua langkok di Pasa Ateh, Sate Mak Syukur di Padang Panjang, cindua durian di Pattimura.
Minangkabau … ranah nan den cinto.
Pernah melahirkan orang-orang besar di zamannya … Hatta sang proklamator nan sederhana sepanjang hayat. Buya Hamka, sang doctor honoris causa, nan fatwanya tetap dipegang taguah hinggo kini. Agus Salim, sang diplomat dengan Islam-Moderat, dengan sebatang rokok kretek yang selalu dihisapnya hingga ke luar negeri. Sutan Sjahrir, si kecil yang berjasa besar, sosialis yang tersingkir oleh kaum nasionalis. Marx (Tan) Malaka, sosialis kiri yang berpikiran jauh ke depan. Bundo Rasuna Said, yang namanya (hampir) selalu dijadikan nama jalan di kota-kota besar. Angku Sayfrul Husein dengan Harimau Kuranjinya, memperjuangkan – apa yang kini disebut dengan – otonomi daerah (desentralisasi), jauh 40 tahun sebelum reformasi bergulir. Ke manakah pewaris kejayaan itu sekarang?
Minangkabau … ranah nan den cinto.
Sajauah2 denai malangkah, indak ka den lupokan asa si badan diri. Pesonamu selalu membuatku rindu akanmu … rindu ayah bunda, adiak2, angku, anduang, onang, one, etek, uncu, jo dunsanak sadonyo :’)

#RangMudoAnakSingkarak